Leerlijnen

Veel scholen hebben al een leerlijn nlt. De meest gebruikte leerlijnen zijn leerlijnen, opgebouwd rond de vaardigheden onderzoeken, ontwerpen en modelleren. Daarnaast gebruiken scholen leerlijnen, opgebouwd langs inhouden uit het nlt-examenprogramma, aansluitend op de vaardigheden en inhouden van de monovakken.

Iedere school is anders waar het nlt betreft: de samenstelling van het nlt-team, de schoolvisie, de keuze voor modules, invulling van de vrije ruimte bij nlt, et cetera. Daarom kunnen er geen standaard nlt-leerlijnen zijn. Iedere school kan zijn eigen leerlijn maken. De informatie op deze website (met onder andere voorbeelden van nlt-leerlijnen) helpt daarbij.

Waarom een leerlijn nlt?

Een nlt-leerlijn is een beredeneerde opeenvolging van verschillende gecertificeerde nlt-modules, eventueel afgewisseld met schooleigen materialen, die gezamenlijk een volledig nlt-programma vormen voor havo dan wel vwo.

Het doel van het werken met leerlijnen bij nlt is om te komen tot een evenwichtige keuze van modules, die gezamenlijk een functioneel leerplan* vormen, waarvan de samenhang voor de leerling (en de docent) duidelijk is. Waarom een leerlijn maken?

Het nlt-curriculum is opgebouwd uit losse modules, die aan elkaar gekoppeld worden tot een functioneel geheel. Niet iedere mogelijke koppelvolgorde levert een functioneel geheel.

Nlt wordt doorgaans gegeven door een team van docenten. Hierdoor is het niet vanzelfsprekend dat een nlt-docent in een jaar kan teruggrijpen op eerdere ervaringen en de ontwikkeling van leerlingen gedurende het jaar kan volgen. Met een (doorlopende) leerlijn weet de nlt-docent wat in het huidige, voorgaande en volgende jaar aan bod komt.

Voor nlt moet uit een aanbod van tientallen gecertificeerde modules gekozen worden (een geregistreerde nlt-school kiest voor havo 6-8 gecertificeerde modules, voor vwo 8-11 gecertificeerde modules).

* Een functioneel nlt-leerplan zorgt er voor dat alle eindtermen uit het examenprogramma aan bod zijn gekomen. En het leidt ertoe dat de module-overstijgende kennis en vaardigheden voldoende tot hun recht komen, zodat aan het eind van het curriculum, de leerling aantoonbaar over deze kennis en vaardigheden beschikt.

Hoe maak je een leerlijn nlt?

Een nlt-leerlijn is een beredeneerde opeenvolging van modules. Om een leerlijn te maken moet dus gezorgd worden voor een redenatie en voor een opeenvolging. Het maken van een leerlijn kan gebeuren via een stappenplan bestaande uit de volgende vier stappen:

1. Het kiezen van de redenatie onder de leerlijn

Een redenatie onder een leerlijn is de centrale gedachte achter de leerlijn. Deze kan bijvoorbeeld voortkomen uit de visie van de school of het docententeam of uit de wens om meer aandacht te geven aan bepaalde aspecten van het vak. Een docententeam kan er bijvoorbeeld voor kiezen om een leerlijn te maken rond de vaardigheden 'onderzoeken en ontwerpen' of rond thema's als duurzaamheid, gezondheid of technologische ontwikkeling.

2. Het kiezen voor een manier om het niveau binnen een leerlijn te bepalen

De opeenvolging van modules wordt gerealiseerd door naast een redenatie ook te kiezen voor een manier om het niveau van een module binnen de leerlijn weer te geven. Modules worden dan in volgorde van een lager naar een hoger niveau in de leerlijn geplaatst. Het eerder genoemde docententeam kan er bijvoorbeeld voor kiezen om drie niveaus te definiëren voor het beheersen van de vaardigheden ‘onderzoeken en ontwerpen’: beginner, gevorderde en expert.

3. Het inventariseren, selecteren en plaatsen van de modules

Met behulp van een gekozen redenatie en de niveaukeuze kan een inventarisatie worden gemaakt van de beschikbare modules: van alle modules wordt bekeken in hoeverre ze potentieel geschikt zijn om opgenomen te worden in de leerlijn, uitgaande van de gekozen redenatie. Daarnaast wordt beslist op welk niveau de module zich bevindt. Ten slotte wordt de leerlijn samengesteld door uit alle potentiële modules de gewenste modules te selecteren.

4. Het maken en vastleggen van afspraken binnen het team

Om met de leerlijn te kunnen werken, zijn afspraken binnen het docententeam nodig, die verder gaan dan de keus van de modules. Zo moet bijvoorbeeld worden afgesproken op welke manier omgegaan wordt met de verschillende niveaus. Vaak zal ook iets aangepast moeten worden aan bijvoorbeeld de werkwijze of toetsing van een module, om hem goed in de leerlijn te laten passen.

Deze stappen worden niet noodzakelijkerwijs in deze volgorde genomen. Er zal eerder sprake zijn van een cyclisch of heen-en-weergaand proces, waarbij steeds verder ingezoomd en verbeterd wordt.