Wat is de stand van zaken rondom de examenvernieuwing? Edgar de Wit van Vereniging NLT houdt een logboek bij.
De komende periode van drie maanden, tot december 2025, staat in het teken van de eerste try-out, waarbij alle deelnemende scholen zich nu eerst buigen over de lesmodule Nederland Waterstofland.
Intervisiebijeenkomsten op 4 en 11 november 2025
In de week van 10 november gaan zo’n zeven scholen aan de slag met de lesmodule. Eén school loopt dusdanig ver voor, dat de leerlingen in klas 5 en klas 6 vwo al een eindpresentatie over hun adviesrapport hebben gehouden. Aan het einde van de lessenreeks bleek dat de leerlingen geen maquette hebben gemaakt en daarmee viel het eindniveau een beetje tegen, aldus hun docent. In de sessie was er ruimte om een rondje langs alle docenten te doen, die over hun voorbereidingen op de lessen vertelden. Leuk om te zien is dat elke school eigen plannen en een eigen planning aanhoudt. Enkele scholen hebben een online leeromgeving en gaan op die manier de voortgang van de leerlingen bijhouden. Een andere school besteedt extra veel aandacht aan het introducerende vraagstuk en trekken alle practica naar voren, waarop de leerlingen daarna veel meer zelfstandig door de rest van de hoofdstukken kunnen gaan.
Het thema van beoordeling van reflecteren op Zelfontwikkeling (examendomein F) wordt uitgebreid besproken. Sommige scholen kiezen ervoor om dit te koppelen aan de eindpresentatie, anderen doen dat in keuzelessen, weer anderen doen dit schrifelijk bij een eindtoets.
Deelnemende docenten moeten soms wennen aan de rol die ze moeten pakken in de begeleiding van de leerlingen. Dit beinvloedt de manier waarop de leerlingen samenwerken, initiatief nemen, de lat zoor zichzelf hoog leggen en verantwoordelijkheid nemen. Het komen tot een beoordeling via de rubric liep vrij gemakkelijk.
Derde voorbereidende sessie
Op 7 oktober zijn we met elkaar gaan nadenken over de beoordeling en toetsing van de concepteindtermen uit de verschillende examendomeinen C (Denkwijzen 6, 8, 12), D (Vraagstukken 15, 17, 18) en F (Zelfontwikkeling 32). Er is hard nagedacht over de manier waarop concepteindtermen beoordeeld kunnen worden. Voor deze lesmodule is dat gedaan door rubrics uit te werken voor diverse onderdelen uit de lesmodule Nederland Waterstofland. Hierbij wordt het adviesrapport, de gemaakte maquette en de persoonlijke reflectie op de tot stand koming van het eindresultaat langs ‘de meetlat’ gelegd. De manier waarop de persoonlijke reflectie vorm krijgt hangt af van de meest passende wijze per school. Het kan in de vorm van een docentgesprek, soms ook op een schriftelijke wijze bij een toetsmoment of als bijlage bij het adviesrapport.
Tweede voorbereidende sessie
Op 30 september hebben we ons gebogen over de eindtermen die ‘Denkwijzen’ beschrijven. Zowel voor havo als voor vwo hebben we gewerkt aan het uitwerken van een rubric waarmee we het niveau van de leerling beschrijven per denkwijze. Daarnaast hebben we een uitwisseling van ideeën rondom de praktische toepassing van de nieuwe lesmodule Nederland Waterstofland uitgewisseld. Zowel rondom het vraagstuk als rondom de practica worden er puntjes op de i gezet en gaan docenten op acht scholen daar op hun eigen manier een lessenreeks mee vormen. Leuk om van dichtbij mee te maken dat er daadwerkelijk op de visie van de school wordt afgestemd, juist ook binnen de lessen nlt.
Eerste voorbereidende sessie
Op 23 september wisselden de docenten uit hoe we aankijken tegen de begrijpbaarheid van de concept exameneindtermen. In twee groepen hebben we de eindtermen die gaan over ‘Vraagstukken’ en ‘Zelfontwikkeling’ besproken en toegepast op de lesinhoud. Deze eerste try-out periode gaan we benutten om iets te kunnen zeggen over de toepasbaarheid van deze eintermen.
“Op dinsdag 9 september 2025 was de startdag van de fase van beproeven. Bijna alle docenten en schoolleiders van de scholen die meedoen, waren erbij. We hebben veel vragen kunnen stellen, waarvan er veel beantwoord werden. Maar er blijven ook nog onduidelijkheden over: een aandachtspunt waar we de komende zes maanden veel aandacht aan zullen besteden. Uiteindelijk is het overheersende gevoel dat we allemaal heel veel gaan leren én het conceptexamenprogramma beter zullen maken.
Meer hierover lees je op de website van SLO.